Heb je een vraag over bedplassen?

Het is niet abnormaal dat kinderen op de leeftijd van 5 jaar nog niet droog zijn. Ongeveer 85% van de kinderen wordt zindelijk tussen de leeftijd van 2 en 5 jaar. Is het kind 6 jaar of ouder en geeft het zelf aan het bedplassen vervelend te vinden, dan kan dat een reden zijn om medische hulp te zoeken.

In feite is bedplassen medisch volledig normaal tot de leeftijd van 6-7 jaar. Indien het kind ouder is dan 7 jaar en vaak last heeft van bedplassen (> 5 x/ week), dan kan u best een arts raadplegen. Er zijn verschillende oorzaken van bedplassen mogelijk, waaronder medische, een arts kan deze nagaan. Er kan een stoornis in de blaaswerking zijn, er kan een stoornis in de hoeveelheid nachtelijke urineproductie zijn of er kan een stoornis in het groeiproces van de blaas zijn. De arts kan een aangepaste behandeling voorschrijven. Soms wordt verkeerdelijk geadviseerd te wachten tot het kind vanzelf droog wordt. Op de leeftijd van 13-16 jaar zal echter 1-2% van de kinderen nog steeds nat zijn als ze niet behandeld worden. Een nadeel van lang wachten is dat het kind zijn zelfvertrouwen verliest en gestresseerd is uit vrees dat zijn of haar geheim zal ontdekt worden.

Wetenschappelijk weten we dat er jaarlijks een aantal bedplassers spontaan droog worden zonder er iets aan te doen. Het wachten op het spontaan droog worden, kan echter zeer lang duren waardoor psychologische problemen kunnen ontstaan voor het kind. Door tijdig te behandelen kan men vele jaren van bedplassen verhinderen! Stel, je neemt een groep van 100 bedplassers van 7 jaar die worden behandeld. Na één jaar heb je nog ongeveer 25 bedplassers, dus voor 75 bedplassers werd het probleem verholpen. Stel, je neemt dezelfde groep van 100 bedplassers van 7 jaar en je behandelt ze niet. Na één jaar heb je nog 85 bedplassers dus voor slechts 15 kinderen is het bedplassen verdwenen. En na 10 jaar heb je nog steeds 20 bedplassers over als je niet behandelt! Bovendien zal een kleine groep blijven bedplassen, ook op volwassen leeftijd (0.2-0.5% van alle volwassenen)

Men schat dat er in België tussen de 20.000 en 36.000 volwassenen zijn die nog regelmatig in hun bed plassen… Het is immers zo dat men via internationale studies heeft aangetoond dat minimum 0.2 % procent van de volwassenen nog steeds last heeft van bedplassen. Dit betekent één op 200 volwassenen. Je zal maar de pech hebben erbij te behoren. Het betreft hier vaak een medisch probleem, waar de uroloog of huisarts een oplossing kan voor zoeken. Er bestaan verschillende behandelingen, met of zonder medicatie.

Het kind dat bedplast heeft vaak een vertekend zelfbeeld, maar dit is het gevolg van het bedplassen en niet de oorzaak. Het kind voelt zich anders, minderwaardig en iedere keer dat het kind ’s nachts nat is, is het ontgoocheld. Het kind plast niet opzettelijk in zijn bed. Meestal kan het er niets aan doen dat het ’s nachts nog niet droog is. Probeer in elk geval niet boos te worden. Een positieve benadering is heel belangrijk. Straffen werkt omgekeerd.

Meestal wordt het bedplassen veroorzaakt door een combinatie van verschillende factoren die te maken hebben met de blaas of de hoge urineproductie ’s nachts en niet met emotionele problemen. De gedragsproblemen van het kind zijn vaak een gevolg van het bedplassen. Sommige kinderen vinden bedplassen een enorm probleem, zeker als ze hierdoor een stuk beperkter worden in hun sociale omgang met vriendjes (vb. een logeerpartij, een schoolkamp). Dit sociaal isolement kan uitgroeien tot een enorm probleem. Bovendien is er steeds de angst dat het geheim toch zal ontdekt worden en dat het kind hiermee gepest wordt. De emotionele spanningen zijn meestal dus een gevolg van het bedplassen en niet de oorzaak.

Kinderen die bedplassen slapen even diep als kinderen die niet bedplassen. Bedplassen heeft niets te maken met diep slapen – bedplassende kinderen plassen in elke slaapfase. Het kind dat bedplast heeft vaak een probleem met zijn interne alarmklok. De signalen die de volle blaas uitzendt, zijn niet sterk genoeg of het kind wordt er niet wakker van en de blaas ledigt zich onbewust tijdens de slaap.

Bedplassen blijkt inderdaad vaak familiaal te zijn. Kinderen waarvan één of beide ouders last hadden van bedplassen, hebben meer kans om ook te bedplassen (44% tot 77%). Ouders die zelf bedplasser zijn geweest, stellen zich heel dikwijls fatalistisch op (“er is toch niets aan te doen”). Doch ook deze kinderen hebben het recht en een kans om ’s nachts sneller droog te worden! Raadpleeg hiervoor uw arts.

Sommige kinderen bedplassen reeds 1 uur nadat ze zijn gaan slapen. Anderen plassen verschillende keren op één nacht. Dikwijls plassen de kinderen ’s ochtends vroeg wanneer hun blaas goed gevuld is. Het kind dus midden in de nacht uit bed halen om te laten plassen kan helpen, maar is helemaal geen garantie. Het zal vaak niet beletten dat hij later in de nacht nogmaals zal bedplassen.

De meeste schoolkinderen drinken te weinig tijdens de schooluren. Als ze thuis komen (na 16 u) drinken ze grote hoeveelheden omdat ze dan hun dorst moeten lessen. Dit verkeerde drinkpatroon kan het bedplassen bevorderen. Een goede raad: zorg ervoor dat het kind overdag veel drinkt. Door voldoende te drinken overdag zal het kind ’s avonds een beperkt dorstgevoel hebben waardoor het drinken ’s avonds makkelijker beperkt kan worden. Eén glas water leegdrinken is voldoende om bij een kind de blaas volledig te vullen! Drinken verbieden heeft geen zin. Het drinken van cola of andere koolzuurhoudende dranken bevordert het bedplassen. Deze dranken bevatten een stof waardoor de nieren gestimuleerd worden om meer urine te produceren. Probeer deze dranken ’s avonds te beperken.

Inderdaad, vaak voorkomende constipatie kan resulteren in een frequent plassen overdag en ’s nachts. Dus alvorens het bedplasprobleem aan te pakken, is het aan te raden de constipatie te behandelen.

Koude nachten kunnen de prikkelbaarheid van de blaas doen toenemen en dus het bedplassen verergeren.

Sommige kinderen zijn inderdaad gevoelig aan bepaalde stress-periodes en dit kan effectief een negatieve invloed hebben op het bedplassen.

Wanneer het kind enkel op het einde van de nacht nat wordt, kan het weglaten van de luier wegnemen soms de doorslag geven. Maar dit moet met het kind en zijn moeder/vader besproken worden. Wanneer de lakens (of het bed) op het einde van de nacht werkelijk doornat zijn, blijkt het vaak beter om eerst een positief effect van de behandeling af te wachten, zowel voor de moraal van het kind als voor het vele werk (vuile was!). Als laatste stap wordt dan pas de luier weggenomen vaak op vraag van het kind. De luier moet steeds als een ‘gevolg’ van het bedplassen gezien worden en niet als een ‘oorzaak’, als een ‘hulp’ en niet als een ‘straf’ voor het kind. Het is enkel een “pleister op de wonde van het bedplassen” en zoals bij elke pleister of behandeling is het de bedoeling hiervan af te raken, vroeg of laat.

Het hebben van te grote amandelen kan voor het obstructief slaap apnoe syndroom zorgen. Dit betekent dat de kinderen gaan snurken en soms korte episodes van minder goed ademen vertonen tijdens de nacht. In de medische literatuur is er geen eenduidigheid over de associatie tussen bedplassen en vergrote amandelen en poliepen.

Er zijn verschillende oorzaken van bedplassen. Er kan een stoornis in de blaaswerking zijn, er kan een stoornis in de hoeveelheid nachtelijke urineproductie zijn, er kan een stoornis in het groeiproces van de blaas zijn. In principe zouden de kinderen met een gestoorde blaaswerking een verhoogde kans kunnen hebben op incontinentie, maar dit is tot op heden niet wetenschappelijk bewezen.

Er zijn een aantal belangrijke zaken die u als ouder kunt ondernemen. Eerst en vooral het kind overdag voldoende laten drinken en ’s avonds het drinken beperken. Vaak drinken de kinderen op school veel te weinig en drinken ze daarom na 16 uur om hun dorst te lessen. Het kind straffen omdat hij ’s morgens een nat bed of een natte luier heeft, heeft geen zin. Wanneer het kind onverschillig omgaat met zijn bedplassen, is dit vaak een verdedigingsreactie van zijn kant. Het kind is al even ontgoocheld als de ouders, doch wil dit niet meer laten zien. Een positieve benadering is heel belangrijk. De aandacht moet uitgaan naar de droge in plaats van naar de natte nachten. Ouders en kind moeten beiden gemotiveerd zijn om wat aan het bedplassen te doen. De ouders moeten voldoende geïnformeerd zijn over de mogelijkheden om hun kind van het bedplassen af te helpen. Raadpleeg hiervoor een arts.

Steeds meer scholen gaan jaarlijks op heideklas, zeeklas, sneeuwklas, bosklas,…. In iedere klas van de lagere school zitten wel kinderen met het probleem bedplassen. Vaak weten ze het niet van elkaar. Belangrijk is dat de leiding op de hoogte is van het probleem. Indien het kind medicijnen neemt, kan de leiding hierbij helpen. Indien het bij het kind helpt om gewekt te worden, kan met de leiding afgesproken worden het kind op een bepaald tijdstip uit bed te halen om het te laten plassen. Indien het kind met een luierbroekje slaapt, kan het kind dit broekje omdoen in het toilet. ’s Morgens werpt men de natte luiers weg ( geef hiervoor voldoende plastieken zakjes mee). Laat het kind de natte luiers niet verstoppen, anderen zullen het ruiken en mama zal niet blij zijn natte luierbroekjes van een paar dagen oud te vinden tussen de andere spullen.
Indien men een behandeling tegen bedplassen start, dan is het belangrijk hiermee voldoende lang op voorhand te beginnen. Het is niet verstandig om vlak voor het kamp een behandeling tegen bedplassen te starten. De druk om snel droog te worden is dan te hoog en de verantwoordelijkheid te zwaar. Begin er dus voldoende lang op voorhand aan. In geval van een behandeling met geneesmiddelen heeft men dan ook voldoende tijd om de juiste dosering van de medicatie met een optimaal effect te kunnen bepalen. Het is bovendien beter om het bedplassen definitief (voldoende lang) te behandelen. Een actieve behandeling van bedplassen in de kindertijd kan het aantal volwassenen dat bedwatert doen verminderen.

Medicijnen tegen bedplassen kunnen soms nuttig zijn. Vooral bij kinderen die ’s nachts meer urine produceren dan de blaas kan bevatten. Of medicijnen zinvol zijn voor uw kind beslist uw arts. Medicijnen tegen bedplassen kunnen ook handig zijn tijdens een kamp of op vakantie. Start voldoende lang op voorhand om de juiste dosering van de medicatie met een optimaal effect te kunnen bepalen. Het is bovendien beter om het bedplassen definitief (voldoende lang) te behandelen. Een actieve behandeling van bedplassen in de kindertijd kan het aantal volwassenen dat bedwatert doen verminderen.

In samenspraak met een arts kan een gespecialiseerde kinesist zeker een ondersteuning bieden.